Yasin Şen Yazdı Köroğlu’nun Sadık Dostu: Ayvaz

Yasin Şen Yazdı Köroğlu’nun Sadık Dostu: Ayvaz

Köroğlu’nun en yakın dostu, koçakları içinde kendisine ayrı bir önem verdiği kahramanlardan birisi Ayvaz’dır. Onların destansı arkadaşlığı ve birlikteliği birbirinden hiç ayrılmayan insanları ifade eden “Bir Köroğlu bir Ayvaz!” deyimiyle beraber dillerde yaşamaktadır.

Köroğlu Destanı’nın kollarında onun Ayvaz’ı ne kadar sevdiği anlaşılmaktadır. Köroğlu’nun bu sevgisini dile getiren ve Ayvaz için söylediği birçok manzume bulunmaktadır. Bunlardan birini örnek olarak aşağıya kaydetmekteyiz:

Benden selam eylen Bolu Beyine

Göndersin Ayvaz’ı göresim geldi

Muhabbeti düştü gönlüm evine

Göndersin Ayvaz’ı göresim geldi

Eğerleyip Kır Atıma binmeden

Alayları bölük bölük bölmeden

Bolu şehri ataşlara yanmadan

Göndersin Ayvaz’ı göresim geldi

Şimdi Kır Atıma biner aşarım

Kara Deniz gibi kaynar coşarım

Sinesine eğri kılınç döşerim

Göndersin Ayvaz’ı göresim geldi

Gürzün kösteğini kola takmadan

Koç Kır Atı sağa sola yıkmadan

Bolu şehrin ataşlara yakmadan

Göndersin Ayvaz’ı göresim geldi

Ben de Köroğluyum yolum salasın

Koç yiğide arz ettirem sılasın

Depretmeden demir yayın cıdasın

Göndersin Ayvaz’ı göresim geldi[1]

Ayvaz; Köroğlu’nun can yoldaşı, arkadaşı, meclisinden hiç eksik etmediği kardeşi gibidir. Köroğlu, Ayvaz’a bir kötülük gelmesini hiçbir zaman istemez. Onu sakınır. Fakat “Kocabey Kolu”nda Köse Kenan, Ayvaz’ı Kocabey’le beraber Hezaran Bülbül’ü getirmek için gönderir. Köroğlu onu göndermek istemez, Ayvaz da gitmek istemez ve gözlerinden birkaç damla gözyaşı dökülür. Köroğlu da ona şöyle der:

Yaş getirme ela göze

Canım Ayvaz’ım ağlama

Tanrı yardım eder size

Benim Ayvaz’ım ağlama

Yiğitler savaşa gider

Erkek olan etmez keder

Başa gelen takdir kader

Han’ım Ayvaz’ım ağlama

Köroğlu’nu salma gama

Kocabeyim bakar sana

Gözler dönmüş kızıl kana

Canım Ayvaz’ım ağlama[2]

Köroğlu’nun Maraş söylentisinde Ayvaz ölür. Köroğlu gelir cenazenin başında Ayvaz’a bir ağıt yakar. Ağıt şöyledir:

Baykuş ötsün Çamlıbel’de

Öldürdüler Han Ayvaz’ı

Durmam artık ben bu ilde

Defnettiler Han Han Ayvaz’ı

Semadan çakıldı direk

Buna dayanır mı yürek

Yerde insan gökte melek

Kıl ziyaret Han Ayvaz’ı

Aman Döne Ayvaz n’oldu

Bir kâfire kurban oldu

Ciğer şişte püryan oldu

Al’ gittiler Han Ayvaz’ı[3]

[1] Pertev Naili Boratav, Köroğlu Destanı, Adam Yayınları, İstanbul, 1984, s. 189.

[2] Ümit Kaftancıoğlu, Köroğlu Kol Destanları, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul 1979, s. 285.

[3] Pertev Naili Boratav, Köroğlu Destanı, Adam Yayınları, İstanbul, 1984, s. 180-181.