Ankara’nın barajlarına özel koruma

ASKİ Genel Müdürlüğü, Başkent’e içme ve kullanma suyu sağlayan 11 baraj ve 1 gölet için özel hükümler belirleyecek koruma planı hazırlıyor. Tüm baraj havzalarının kirliliğe karşı korunması, kirlenen havzaların ise iyileştirilmesini içeren “İçme ve Kullanma Suyu Havzalarının Korunmasına Dair” yönetmelik 28 Ekim 2017’de Resmi Gazete’de yayımlandı.

ANKARA (İGFA) – Mevzuat kapsamında özel hüküm belirleme çalışmaları başlatan ASKİ Genel Müdürlüğü, Ankara’nın 11 baraj ve 1 göleti ile ilgili çalışmaları hızlandırdı. Peçenek-Uludere-Türkşerefli Barajları dışındaki havzalar için hazırlanan projeler neredeyse tamamlanırken, yaklaşık 3 yıldır yürütülen Çubuk-2 ve Kavşakkaya Barajları Projesi’ için de 28 Haziran 2022’de bölge halkı ve muhtarların katılımıyla kapanış toplantısı yapıldı.

PROJE ASKIYA ÇIKTI

     ASKİ son olarak yaklaşık 100 milyon metreküp su kapasiteli Çubuk-2 ve Kavşakkaya Barajları için özel hükümler belirleyecek koruma planı üzerinde çalışırken, hazırlanan proje çıktıları gerçekleştirilen toplantıda paydaşlara sunuldu.

    İtirazların yapılabilmesi için projeye ilişkin askı süreci Ankara Valiliği’nde devam ederken, toplantıya muhtarlar, Çubuk Kaymakamı Adem Keleş, ASKİ Genel Müdür Yardımcısı Dr. Baran Bozoğlu, Çevre Koruma ve Su Havzaları Dairesi Başkanı Ümit Güven Ulusoy ve ilgili diğer daire başkanları katıldı.

    Toplantıda Proje Koordinatörü Prof. Dr. Beril Salman Akın sunum yaparak, havzanın mevcut durumu ve yapılacak çalışmalar hakkında bilgi verdi.

HEDEF: “SUYUN KİRLENMESİNİ ÖNLEMEK”

     Toplantının açılış konuşmasını yapan ASKİ Genel Müdür Yardımcısı Dr. Baran Bozoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Yaklaşık 3 yıllık yoğun bir çalışmayı tamamladık. Şu anda 11 baraj ve regülatörümüzün neredeyse tamamının özel hükümlerini belirlemiş durumdayız. 11 baraj ve 1 regülatör 5 gruba ayrıldı, 2 grup tamamlandı. 1 grup Çubuk-2 ve Kavşakkaya askı sürecinde. Kesikköprü Barajı’nın çalışmaları da başladı. Peçenek-Uludere-Türkşerefli barajlarının ise ihalesi yapıldı. Bu çalışmalar ilk başta bakıldığında sadece birtakım sınırlamalar koyan mekanizmalar olarak görülebilir. Zaman zaman bu hükümler kapsamında vatandaşlarımız zorluk çekiyor olabilir ama bugünlerde yaşanan iklim krizi, kentlerdeki sel felâketleri, kuraklık sorunu, hayvancılık ve tarım alanında temiz ve sağlıklı suya ulaşmakta yaşanan problemler aslında bu özel hüküm belirleme çalışmalarının ne kadar değerli olduğunu açık bir şekilde ortaya koyuyor. İklim krizi ne yazık ki bazı problemlerin artarak devam edeceğini gösteriyor. Tüm bunlara karşı bizim hazırlıklı olmamız; Ankaralıların bu konuda en az zararı göreceği şekilde yapılanmamız gerek. Biz ASKİ olarak özel hüküm belirleme çalışmalarına böyle bakıyoruz. Çünkü suyu arıtmak ve atık suyu yönetmek, atık suyu toparlayıp tekrar kullanmak çok önemli. Havzaların sayısını arttırmak da değerli ama en önemlisi aslında mevcut havzaların korunması yani suyun kirlenmesini önlemek.”

     Bozoğlu özel hüküm belirleme çalışmalarıyla önemli başarılara imza attıklarını da vurgulayarak, “Özel hüküm belirleme çalışmaları ile bizim hedefimiz doğaya ait olan suyu en doğru şekilde nasıl paylaşabiliriz, doğaya zarar vermeden tarım ve sanayiyi nasıl yapabiliriz onu bulmak.

Kentin su ihtiyacını adil bir şekilde ve gelecek kaygıları üzerinden nasıl kurgulayabiliriz o önemli. Gerçekten de Türkiye’de bütün havzalarını planlayan bir belediye olarak gurur duyduğumuzu paylaşmak istiyorum” dedi.

    Konuşmalar ve sunumun ardından toplantıda soru cevap bölümüne geçilerek vatandaşlara da söz verildi.

3 YILLIK SAHA ÇALIŞMASI İLE VERİLER TOPLANDI

     Çubuk-2 ve Kavşakkaya Barajlarından alınan su Pursaklar İçme Suyu Arıtma Tesisi’nde arıtıldıktan sonra Pursaklar ilçe merkezi, Saray bölgesi ve ihtiyaç halinde Akyurt ve Keçiören’in bazı bölgelerine veriliyor.

     Kavşakkaya, Kurtboğazı Barajı’na su transferi sağlayan bir baraj gölü olarak kullanılırken, 22 milyon metreküp su kapasiteli Çubuk-2 ve 78 milyon metreküp su kapasiteli Kavşakkaya 500 kilometrekarelik bir havza alanına sahip.

     Sakarya Havzası’nın Ankara alt havzasında yer alan Çubuk 2’de 14, Kavşakkaya’da ise 19 yerleşim yeri bulunuyor. Proje kapsamında 3 yıllık saha çalışması ile veri toplanarak havzalar üzerindeki baskın kirlilik kaynakları belirlenirken, 2 havzada sanayi ağırlıklı bir ekonomiden çok tarım ve hayvancılığın yaygın olduğu tespit edildi. Çubuk-2’de sulu ve kuru tarım arazileri yer alırken, Kavşakkaya’da meraların ağırlıklı olduğu gözlendi. Çubuk-2 Barajı’nı besleyen Hacılar Deresi üzerinde 2 alabalık tesisi yer alırken, Çubuk-2 ve Kavşakkaya Baraj gölleri içme suyu kaynakları açısından (azot miktarı açısından) 2. sınıf kalitede kabul ediliyor.

BARAJLARI KORUMAK İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER NELER?

     Kapanış toplantısında proje ile mutlak koruma alanları oluşturularak önerilen faaliyetlerin kısa, orta ve uzun vadede tamamlanacağına dair tedbir programı da açıklandı.

     Havzaların tamamı için geçerli olan genel hükümler ile izin verilen ve önlem alınması gereken faaliyetlerin de paylaşıldığı toplantıda, kirlenmeye karşı alınan önlemler de şöyle sıralandı:

-Arıtılmış olsa bile atık su deşarjına izin verilmeyecek,

-Jeotermal amaçlı kuyu açılmasına izin verilmeyecek,

-Baraj gölü üzerinde GES ve RES kurulmasına ayrıca alanda su ürünleri yetiştiren yeni bir tesise de izin verilmeyecek, mevcut tesissin de kapasitesi artırılmayacak,

-Sanayi tesisi kurulmayacak ayrıca havza sınırında madencilik yapılmayacak,

-Yeni rekreasyon alanlarına da izin verilmeyecek.