Dünyanın en büyük ikinci toprak rezervi Eskişehir’de

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Eskişehir’in Beylikova ilçesinde havacılık, savunma, uzay sanayi, biyomedikal gibi alanlarında kullanılan nadir toprak elementleri keşfinin yapıldığı sahada inceleme yaparak, “Yıllık 570 bin ton cevheri işleyeceğiz. Bu işlenen cevherden 10 bin ton nadir toprak oksidi elde edeceğiz. Ayrıca yine 72 bin ton barit, 70 bin ton florit, 250 ton toryum ki özellikle toryumun altını çizmek istiyorum, yeni nükleer teknolojilerde yeni yakıt olarak önümüze büyük fırsatlar, imkanlar sunacak bir elementten, madenden bahsediyoruz. Yine bu sahamızın içerisinde 250 ton toryum üretilebilir hale gelecek.” dedi.

ESKİŞEHİR (İGFA) –  Eti Maden Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri İşletme Müdürlüğü’ne gelen Bakan Dönmez, yetkililerin brifing vermesinin ardından tesiste ve arama sondaj galerisinde incelemelerde bulundu.

Dönmez, incelemelerinin ardından yaptığı açıklamada, dünyanın ikinci en büyük nadir toprak elementleri sahasında bulunduklarını söyledi.

Bu tesisin yakınında dünyanın en büyük bor madeni işletmesini yaptıkları sahanın yer aldığını dile getiren Dönmez, “Cumhurbaşkanımız kabine sonrası millete sesleniş programında bu keşfi açıklamıştı. Bu sahadaki çalışmalarımız tabii çok öncesine kadar gidiyor ama en somut çalışmalar, Eti Maden’e geçtikten sonra 2011 yılında başlıyor. Burada toplam 6 yıl içerisinde 125 bin 193 metre sondaj yapıldı ve 59 bin 121 numune toplandı sahadan, bunların analizleri yapıldı. Analizler sonucunda da 694 milyon ton nadir toprak elementi keşfi gerçekleştirilmiş oldu.” ifadelerini kullandı.

Dönmez, şu anda en büyük nadir element sahasının 800 milyon tonluk rezervle Çin’deki Bayanoba olduğunu aktardı.

Çalışmada başından bu yana emeği geçenlere teşekkür ve tebriklerini ileten Dönmez, şöyle devam etti:

“Nadir olan şey her zaman için değerlidir. Son derece değerli elementler. Dünyanın her yerinde bulunmadığı için de bunlara erişim tabii o kadar kolay değil. Son derece stratejik teknolojik ürünlerde kullanılan maddelerden bahsediyoruz. Havacılık sanayi, savunma sanayi, uzay sanayi, biyomedikal yani tıp sanayinde yine IT teknolojilerinde kullanılan malzemeler başta olmak üzere birçok alanda az ya da çok miktarda olmakla birlikte kullanılan ürünler.

Biraz önce arkadaşlarımızla arama amaçlı bir galerinin içindeydik, yaklaşık 100 metrelik bir galeri. Bu sahanın şöyle bir özelliği de var; yüzeye son derece yakın. Madencilik sektörüyle uğraşanlar bilirler. Dolayısıyla maliyetleriniz çok daha düşük olacak demektir. Neredeyse bir 50-100 santimetre nebati toprağı kaldırdıktan sonra cevhere ulaşıyoruz. Burada nadir toprak elementlerinin yarısından çoğu var. Yani 17 nadir element var, bunun 10’unu burada üretebilir hale geleceğiz. Yıllık 570 bin ton cevheri işleyeceğiz. Bu işlenen cevherden 10 bin ton nadir toprak oksidi elde edeceğiz. Ayrıca yine 72 bin ton barit, 70 bin ton florit, 250 ton toryum ki özellikle toryumun altını çizmek istiyorum, yeni nükleer teknolojilerde yeni yakıt olarak önümüze büyük fırsatlar, imkanlar sunacak bir elementten, madenden bahsediyoruz. Yine bu sahamızın içerisinde 250 ton toryum üretilebilir hale gelecek.”

Yıl içinde pilot tesisin kurulumunun tamamlanacağını bildiren Dönmez, üniversitelerden iş birliği yapılan akademisyenlerle mühendislerin Ar-Ge çalışmasını tamamladıktan sonra endüstriyel üretim tesisinin inşaatına başlanacağını duyurdu.

Bakan Fatih Dönmez, sahadan elde edilecek nadir elementlerle, uç ürünleri üretir hale gelmeyi hedeflediklerini belirtti.

Önceliğin, Türkiye’nin endüstri ve sanayilerinin ihtiyaç duyduğu maddeleri üretmek olduğunu dile getiren Dönmez, “İhtiyacımızdan fazla olanı da yurt dışına ihraç etme imkanına sahip olacağız. Cumhurbaşkanımızın da özellikle son Türkiye Ekonomi Modeli’nde sıkça ifade ettiği yatırım, istihdam, üretim ve ihracat odaklı yeni ekonomi modelimizin güzel örneklerinden biri olacak. İlk üründen son ürüne kadar tedarik zincirinin bütün ürünlerini burada gerçekleştirme imkanına sahip olacağız.” değerlendirmesinde bulundu.

Dönmez, katma değerli ürün üreterek vatandaşın hizmetine sunmak istediklerini anlattı.

Eskişehir’in Seyitgazi ilçesi Kırka bölgesindeki bor madenlerine yönelik projelerinin de olduğunu aktaran Dönmez, şöyle konuştu:

“Borun içerisinde lityum vardı, o lityumu geri kazanma ünitemiz, pilot tesisi biz 2020 yılı sonunda devreye almıştık. Orada da yine bir yıllık inceleme ve gözlem çalışmalarımız tamamlandı. Artık seri üretim için endüstriyel üretim için startı verdik. Orada da yıllık 600 tonluk lityum üretecek kapasiteyi sisteme dahil ediyoruz. Benzer şekilde Bandırma’da da 100 tonluk lityum tesisimizi kuracağız. Bandırma’da devam eden bir başka projemiz daha var; bu katma değerli ürünler stratejimize uygun olarak orada da bor karbür tesisimizin inşaatı devam ediyor hızlı bir şekilde. O tesisimiz de yıl sonu itibarıyla işletmeye geçmiş olacak. Yine ferro bor tesisimizin inşallah bu yıl içerisinde temelini atacağız. Dikkat ederseniz Eti Maden artık sadece bir madencilik faaliyeti yapmıyor ara ve uç ürün üreten, tedarik zincirinin son noktalarına kadar entegre üretim mantığıyla hareket eden bir şirket haline gelmiş oldu. Bu stratejimizde inşallah en kısa süre içerisinde güzel örneklerini görmeye başlayacağız.”